បរទេស៖ សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកទឹកចិត្តប្រទេសអាស៊ាន និងក្រុមប្រឹក្សាសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រ(ជីស៊ីស៊ី)ស្វែងរកប្រភពកំណើនថ្មីៗ នៅក្នុងវិស័យគន្លឹះមួយចំនួន រួមមាន ការតភ្ជាប់, សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល, អន្តរកាលថាមពលបៃតង, ហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារ, ខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់តំបន់, បញ្ញាសិប្បនិម្មិត និង នវានុវត្តន៍ជាដើម។
ការលើកទឹកចិត្តនេះធ្វើឡើង ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ក្រុមប្រឹក្សាសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រ(ជីស៊ីស៊ី) នៅរាជធានីរីយ៉ាដ នាថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣។
សម្ដេចធិបតី បានលើកឡើងថា តំបន់ទាំងពីរត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់គ្នាដោយវប្បធម៌ និងអរិយធម៌ដ៏យូរលង់ និងសម្បូរបែប ដែលនេះជាសក្តានុពលដ៏សម្បើម ក្នុងការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការវិស័យទេសចរណ៍ ក្នុងបរិការណ៍នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដែលបាននិងកំពុងបង្កឱ្យមានបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង សម្ដេចធិបតី បានជំរុញឱ្យប្រទេសសមាជិកជីស៊ីស៊ី ពិនិត្យលទ្ធភាពវិនិយោគឱ្យបានច្រើនក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន និងបង្កើនការផ្លាស់ប្ដូរបច្ចេកវិទ្យា, ការស្រាវជ្រាវ,ឧត្តមានុវត្តន៍ ជាពិសេស ក្នុងការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មអាហារហាឡាល់។
សម្ដេចធិបតី បានសម្តែងនូវការព្រួយបារម្ភ និងសោកស្តាយចំពោះការកើនឡើងនៃជម្លោះ និងអំពើហិង្សានៅក្នុងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ដែលបណ្ដាលឱ្យជនស្លូតត្រង់ជាច្រើនបាត់បង់ជីវិត ក្នុងនោះក៏មានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយរូប ដែលជានិស្សិតសិក្សានៅអ៊ីស្រាអែល ផងដែរ។ សម្ដេចធិបតី បានបង្ហាញពីជំនឿយ៉ាងមុតមាំថា ប្រទេសសមាជិកនៃក្រុមប្រឹក្សាសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រមានតួនាទីសមស្របបំផុត ក្នុងការជំរុញឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់រក្សាការអត់ធ្មត់ខ្ពស់បំផុត និងចាប់ផ្តើមកិច្ចសន្ទនា ក្នុងការឈានទៅរកកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់ ដើម្បីត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី,យុត្តិធម៌ និងយូរអង្វែង។ សម្ដេចធិបតី ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើភាពចាំបាច់នៃការធានាដល់ការបញ្ជូនជំនួយមនុស្សធម៌ឱ្យបានពេញលេញ និងទាន់ពេលវេលា ទៅដល់ប្រជាជននៅតំបន់ហ្គាហ្សា និងការធានាសុវត្ថិភាព និងការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងទាំងអស់ឱ្យបានឆាប់បំផុត ស្របតាមច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ។
ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាននិងជីស៊ីស៊ី បានផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈគ្នាស្តីពីការវិវឌ្ឍថ្មីៗ និងបញ្ជាក់អំពីសារៈសំខាន់នៃការរក្សានូវមជ្ឈភាពអាស៊ាន ក្នុងដំណើរវិវឌ្ឍន៍យ៉ាងឆាប់រហ័សនៃនិម្មាបនកម្មតំបន់ និងកិច្ចសហការលើគំនិតផ្តួចផ្តើមទាំងឡាយ ដើម្បីគាំទ្រនិងរួមចំណែកដល់សមាហរណកម្មអាស៊ាន និងដំណើរការនៃការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន។ លើសពីនេះទៅទៀត ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាន និងជីស៊ីស៊ី បានឯកភាពគ្នាលើការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងតំបន់ទាំងពីររៀងរាល់ ២ ឆ្នាំម្តង និងទន្ទឹងរង់ចាំការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលបន្ទាប់នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នៅឆ្នាំ២០២៥៕
ប្រភព៖ AKP